Dat is het mooie van CB – deel IV

Het is een grote professionele creatieve speeltuin

“Have the courage to follow your heart and intuition. They somehow know what you truly want to become.” Wijze woorden van Steve Jobs, die terugkijkend voor ons een rode draad zijn geweest tijdens onze studie Creative Business. In een vierdelige serie artikelen blikken de eeneiige tweelingzussen en oud CB’ers, Rebecca en Lilianne terug op hun studietijd bij Creative Business. In dit vierde en laatste deel sluiten ze de serie af met hun ervaringen rondom de stage- en afstudeerperiode.

Geschreven door: Lilianne en Rebecca Koopmans. Headerfoto: Juli Roord

Waar blijft de tijd?

Gefeliciteerd! Misschien heb je zojuist te horen gekregen dat je geslaagd bent. Na vier jaar hard te hebben gewerkt, ben je beloond met, hopelijk, een mooie afsluiting. En voor degenen die nog niet bij de eindstreep zijn: geniet van de tijd! Het is een leuke periode waarin je jezelf mag ontwikkelen.

Nu we na een jaar terugblikken op onze tijd bij CB, voelen we heimwee naar de leuke lessen, creatieve projecten, de docenten en de leuke tijd met onze vrienden. Soms in alle drukte en stress van het halen van deadlines en het maken van examens vergeten we stil te staan bij wat we eigenlijk hebben en wat we beleven. Niets is voor eeuwig, dus geniet van het moment!

Nu de vlaggen langzaam uithangen, blikken wij terug op ons laatste jaar bij CB, voor ons: stage en afstuderen. 

Altijd op tijd en toch nog net op het nippertje

Bij CB stonden we bekend als de ‘vroege vogels’, maar met het vinden van een stage waren we toch nog bijna net te laat. Niet omdat we te laat zijn begonnen, integendeel: we begonnen al in jaar twee met het oriënteren op stages, terwijl we in het eerste halfjaar van het vierde jaar pas stage liepen. 

Onze ‘net op het nippertje’-actie kwam doordat we voor het eerst risico’s gingen nemen: twee bedrijven die ons een stageplek boden, hebben we afgewezen. Dat zonder nog een definitieve optie-B te hebben. Klinkt misschien roekeloos… We know; wat bezielde ons? De hoop om dé perfecte stageplek te vinden, dát bezielde ons.

Begrijp ons niet verkeerd, de bedrijven die we vriendelijk hebben bedankt klonken als goede plekken, maar ze voelden niet als iets dat bij ons paste. Een halfjaar is niet zo lang, maar lang genoeg wanneer je je ergens niet thuis voelt en minder zou gaan leren dan dat je hoopt. Dat was voor ons de belangrijkste voorwaarde: een omgeving waar we ons thuis zouden voelen, die bij ons past en waar we veel konden leren. Want een bloem kan alleen bloeien in de juiste omgeving. 

Een stage kan je op meerdere manieren vinden. Je kan naar beurzen gaan, je kan online zoeken op vacaturesites of op LinkedIn wat plaatsen en zoeken naar vacatures. Je kan je netwerk inzetten, of je kan zelf bedrijven zoeken en benaderen. 

Met een grote omweg vonden we onze stage uiteindelijk via een paar docenten. Zo kregen we de tip om toch eens bij WWF-NL te kijken, en Rebecca vond via haar mentor Jasper een geweldige stage bij VBK Audiolab en Zin in feelgood.

Groen moet je doen

Op het moment dat Lilianne doorkreeg dat het schrijven van een sollicitatiebrief eigenlijk een trucje is, vond ze haar toekomstige stageplek door een tip van een docent: WWF-NL (ja ja, degene met het panda logo :)). 

Het eerste dat ze dacht toen ze de vacature voor een design-stage zag is: dit is precies wat ik zoek! Alsof het voor mij is geschreven. En zo leek het ook. Haar creatieve vaardigheden verbeteren op het gebied van vormgeving en storytelling, en dat voor een bedrijf dat strijdt voor een groenere en betere wereld? Yes, please. 

Maar al vrij snel begonnen de twijfels stemmetjes uitbundig te kletsen: stagelopen bij WWF-NL? Dat kan je toch helemaal niet. Want wie ben jij nou? 

Maar als ooit een van ‘s werelds grootste angsthazen, had ze geleerd om zich niet te weerhouden door haar angst; als ze iets wilde, écht wilde, deed ze het. Met volle angst vooruit dan maar! 

Ze had nog niets ontvangen van WWF-NL toen ze al een “ja” van meerdere andere bedrijven kreeg. Wat doe je dan? Ja zeggen tegen het bedrijf waar je eigenlijk niet wil stage lopen en zodra je ook een “ja” hebt van WWF-NL, het andere bedrijf toch afzeggen? Dat voelde niet eerlijk voor Lilianne… Dus zat er maar één ding op: de andere bedrijven netjes bedanken en afwijzen. 

Doodeng was het. Maar met wijze woorden van Oprah Winfrey spokend door haar hoofd:  “Make your choices based on your hopes, not your fears,” sprong Lilianne in het diepe en zei ‘nee’ tegen datgene waarvan ze wíst dat het niet bij haar paste. En met de hoop goed nieuws te ontvangen van WWF-NL.

En na twee tergende weken ontving ze het verlossende schot: ze mocht er stagelopen!

Het was een zeer leerzame en toffe tijd. Creatieve uitingen ontwerpen die de natuur helpen te herstellen, werken met échte vakspecialisten, zowel op het gebied van natuurbehoud als vormgevers en andere creatievelingen. Al snel kreeg ze uitdagende opdrachten en ze mocht overal meekijken. Zo heeft ze zelfs ook een paar dagen geholpen en meegekeken met de videoploeg. De highlight? Een eigen opdruk voor een trui ontwerpen! Maar bovenal: alles wat ze over de natuur heeft geleerd en de bijdrage die ze aan het behoud ervan heeft kunnen leveren. Haar liefde voor de natuur was al mega groot, maar is daar alleen nog maar meer gegroeid.

Was het altijd rozengeur en maneschijn? Nee. Ze kwam zichzelf meer dan eens tegen; spoiler: dat is heel normaal! Je loopt stage om te leren 😉 Haar perfectionisme en faalangst bemoeiden zich met haast elk ontwerp dat ze maakte. Het hielp niet dat ze elke keer dat ze een ontwerp opstuurde naar haar stagebegeleider voor feedback, ze daadwerkelijk veel verbeterpunten terug kreeg. Terwijl: die feedback was juist heel leerzaam. Alleen zo voelde het in eerste instantie niet… Ik kan ook niets goed doen… was een gedachte die ze vaak had. Ze sprak erover met haar stagebegeleider, haar ouders en zus en dat hielp al wat. Maar toch… het gevoel was een hardnekkige compagnon. 

Naarmate de weken verstreken, hoe meer ze ingeburgerd raakte in het bedrijf. Haar stagebegeleider en collega’s begon ze beter te leren kennen, en langzaamaan kon ze zich meer verzoenen met het gevoel het niet goed te doen. En hoe meer haar perspectief begon te veranderen op die feedback; de feedback van haar net zo perfectionistische stagebegeleider was geen straf, maar juist een hulp. En toen die knop om was, voelde ze zich beter. 

Die switch van perspectief heeft haar geholpen heel veel te leren van haar stagebegeleider. Alle vragen die ze had over vormgeving en de Adobe programma’s kon ze hem stellen. Hij nam rustig de tijd om haar kalm en geduldig antwoord te geven. Want wat bleek: hij wilde dat ze een leuke tijd had en er veel zou leren. 

Het werd er gezelliger door op de werkvloer, doordat ze zelf minder krampachtig was vanuit angst, en meer relaxed en daardoor makkelijker een praatje kon maken met anderen.

Aan het einde van het halfjaar kon ze met zekerheid zeggen: het goed zoeken naar een stage loont. Een stage is uiteindelijk een stage, maar het kan ook meer zijn dan dat: voor velen de eerste echte werkervaring en een opstapje naar wat na de studie komt. Een stage leert je heel veel. Ook als het je niet direct een baanaanbod oplevert, is er altijd iets van waarde. Hoe dat er ook voor jou uit mag zien. 

Ze besefte zich ook: ja, dat wat ze bij WWF-NL doen is niet zomaar iets, je moet goed zijn, maar het is ook niet onmogelijk om daar te komen en dat te kunnen. Uiteindelijk zijn het allemaal mensen, geen goden. Als je iets wil, waarom niet proberen? Je kan meer dan dat je vaak denkt.

Een dubbele stage bij een uitgeverij

Rebecca had altijd een droom om stage te lopen bij een uitgeverij. Maar het leek haast onmogelijk. Ze las de vacatures van verschillende uitgevers en dacht: kan ik dit wel? Er is zoveel concurrentie…

Dus zocht ze verder. Maar één gesprek met haar mentor gaf haar een hele bijzondere ingang: bij VBK Audiolab. VBK Audiolab is het podcast- en creatieve audio-productiebedrijf van VBK Uitgevers, marktleider in de algemene boekenmarkt.

Soms vind je een bijzondere plek op een manier die niet via de conventionele wegen gaat. Dat zijn soms de mooiste stages.

Enthousiast gemaakt door haar mentor Jasper, stuurde Rebecca een zeer gemotiveerde mail naar VBK Audiolab, hopende dat dit haar ticket in de uitgeverswereld én de podcasts zou zijn. Maar… de podcasts leek het toch niet te worden, maar wel de feelgood-boeken! Ze werd doorverwezen naar een collega platform Zin in feelgood (ZIF), opgestart door uitgeverij Luitingh Sijthoff. Een platform dat feelgoodboeken onder de aandacht wil brengen. Zin in feelgood is een feelgood platform dat sinds maart 2023 door meerdere uitgevers samen gerund wordt: Luitingh-Sijthoff, De Fontein, VBK LAB, Kokboekencentrum, Zomer en Keuning en Ambo Anthos/Loft. Beide bedrijven zijn onderdeel van VBK uitgevers.

Toen ze dat hoorde, dacht ze: wauw, dit had ik zelf niet kunnen bedenken, dit is heel erg leuk! En een paar weken later zat ze aan tafel met Zin in feelgood, én als grote verrassing toch VBK Audiolab.


Beide bedrijven waren vrij nieuw en hadden nog niet echt eerste meeloopstagiaires gehad. Dat maakte het tegelijkertijd heel leuk, het gaf veel ruimte voor eigen inbreng, en tegelijkertijd was het voor iedereen zoeken naar wat precies werkte.

Gauw werd bekend dat ze drie dagen bij ZIF zou stagelopen en één bij VBK Audiolab.

Bij ZIF was ze verantwoordelijk voor onder andere socialmediacontent, blogs schrijven en meer. Ze kreeg in haar eerste week de kans om de Zin in feelgood-tiendaagse voor dat jaar op te zetten. Een eer en een enorme uitdaging! De ene dag werkte ze bij Luitingh-Sijthoff en de andere keer werkte ze bij Uitgever De Fontein. Zo mocht ze bij meerdere uitgeverijen achter de schermen meekijken.

Bij VBK Audiolab was ze ook verantwoordelijk voor social-media, maar focuste ze zich samen met een collega op de promotie van een nieuwe podcast, door het maken van videocontent en snippets. Ze bedachten samen de strategie en testten het uit. Haar highlight? Live meekijken en filmen van een nieuw podcast-seizoen met Els van Steijn, schrijfster van ‘De fontein, vind je plek’, een boek over familiesystemen. 

Zin in feelgood en VBK AudioLab combineerden haar interesses: de serieuzere onderwerpen (persoonlijke groei, feminisme, gelijkheid in de wereld, bij AudioLab) en de leuke en creatieve sfeer en feelgood boeken bij Zin in feelgood.

Rebecca kon haar creativiteit kwijt in foto’s, vormgeving, video’s en teksten én ze kreeg de kans om met een professioneel podcastbedrijf mee te kijken in hun keuken. Het bedrijfsleven was even wennen, het is anders dan een studie. Het tempo is anders, waar je tijdens je studie je werk makkelijker een dagje rust kunt geven, om er de volgende dag nog eens naar te kijken, is dat in het werkleven wat minder. Gun jezelf tijd om hieraan te wennen.


Aan het eind van haar stage kon ze met zekerheid zeggen dat haar lange zoektocht naar de “perfecte stage” echt heeft geloond. Ondanks dat het “maar een stage is”, zoals velen ons hebben verteld, is het ook meer dan “alleen maar een stage”. Rebecca was op zoek naar een omgeving waar ze zich niet alleen professioneel goed kon ontwikkelen, maar waar ze zich ook op persoonlijk gebied kon ontwikkelen op een veilige manier. En dat is gelukt. En het mooiste? Ze mocht haar afstudeerproject doen bij ZIF, waar ze onderzoek deed naar hoe een e-mail feelgood schrijfcursus meer kwalitatieve leads kon verzorgen, én maakte ze de eerste paar modules van de schrijfcursus. Voor Rebecca een droom-afstudeeropdracht.

Hoe meer je weet, hoe minder je lijkt te weten

Daar sta je dan: als bijna-mediaprofessional ga je je afstudeerfase in. Nu moet je het écht alleen doen. Die overgang voelt toch alsof je van een rustig oplopende helling plotseling aankomt bij een steile afgrond. De introductie van het afstuderen beantwoordt al veel vragen, maar geeft ook een gevoel van: ‘Hoe ga ik dit doen? Hoe ga ik het redden?’. Althans, zo voelde het voor ons. 

Ondanks dat we drie en een half jaar keihard hadden gewerkt, heel veel hadden geleerd en gedaan, ook buiten CB om, voelde het alsof we minder kennis hadden dan anderhalf jaar geleden. Zo rond het einde van jaar twee zat alle leerstof en theorie nog helder in ons hoofd, we zaten er middenin. Maar nu, na 3S, de minor en stage hadden we al die theorie toegepast in de praktijk, de theorie was redelijk weggezakt. En onbewust pasten we het wel toe, maar voor afstuderen voelde de druk nog groter om het ‘goed’ te doen. 

Maar wij – en een hoop docenten van CB – herinnerden ons eraan dat we al tot zover waren gekomen, dit laatste stukje konden we ook. Eitje, toch?  

De opstartfase is voor iedereen lastig. Je begint weer aan een nieuw project, bij een nieuw bedrijf. Je moet wennen. En dat mag, geef jezelf de tijd om het plan van aanpak te schrijven, om te achterhalen wat nu de echte vraag is waar je aan gaat werken en welk product je gaat opleveren (als dit de manier van afstuderen voor je is). 

Een tip die Rebecca ter harte heeft genomen van Stan de Jong is: ‘Ga liever voor kwaliteit dan kwantiteit.’ Wil je voor je afstudeeropdracht een podcast-serie maken? Hoe tof het ook klinkt om die hele serie te maken, doe jezelf een gunst en maak misschien één of twee afleveringen, maar zorg ervoor dat deze twee heel goed zijn. Bespreek dit met je bedrijf. Als je uitlegt wat je allemaal moet doen, ook veel onderzoek en een testfase moet doorlopen, dan begrijpen de meesten ook dat deze keus beter is. Rebecca had hier moeite mee, omdat ze graag alles zo goed mogelijk wilde doen, maar het advies van Stan heeft haar meer rust bezorgd.


Als je ook maar een klein beetje lijkt op Lilianne dan wil je graag een zo goed mogelijk onderzoek én mediaproduct opleveren. Maar in de praktijk blijkt vaak dat je het groter wilt aanpakken dan dat er tijd voor is. Het zou alleen zonde zijn als je in tijdnood komt en je werk moet gaan afraffelen. De beste tip die Lilianne dan ook kan geven is: geef je grenzen goed aan. Vaak wil je iedereen tevreden houden, zowel de opleiding als je begeleider(s) van je afstudeerbedrijf. Meestal willen beide partijen iets anders, en daar ergens tussenin sta jij…

Voor wie kies je? In dit geval is het aan te raden om je iets meer op de opleiding te richten, zij zijn immers je eindbeoordelaars. Al wil je het liefste het voor iedereen goed doen… Gelukkig kun je je volledig richten op de wensen van een bedrijf, als je je diploma eenmaal hebt! 

Waardering voor onze (oud)docenten

Voor ons voelde de vier jaar CB als een grote en fijne speeltuin die we dan ook nu al missen. Wat we aan CB waarderen is dat de docenten hard hun best doen om de studenten echt wat nuttigs te leren. Ze staan er niet alleen vanwege de welbekende uitspraak: ‘hun baan te doen’, maar hebben de intrinsieke motivatie om de generatie van de toekomst zo goed mogelijk op te leiden. Met enthousiasme staan ze voor de klas en met humor wordt de leerstof overgebracht. Iets dat ervoor zorgt dat de lessen niet als een straf, maar een feestje voelen.  

Bij veel lessen ervaarden we dat de docenten een basis creëren: waarom leren we wat we aan het leren zijn? Daardoor snapten we veel beter waarom dat wat we aan het leren waren, belangrijk is en waarvoor we dat deden. De theorie konden we daardoor goed toepassen in de praktijk. 

Het curriculum is vanaf dit jaar voor degene die aan de studie beginnen, veranderd. Maar desondanks kunnen we met zekerheid zeggen dat het CB-docententeam hard haar best doet om de studie te verbeteren en te luisteren naar de input van de studenten. Zonder hun inzet waren we niet zo ver gekomen, dus dank jullie wel!

‘You can’t connect the dots looking forward’

Nu de hoge adrenaline-piek voorbij is, is het tijd om met een brede glimlach je diploma in ontvangst te nemen. En dat deden wij ook precies een jaar geleden. Maar toch met een lach en een traan.

‘You can’t connect the dots looking forward; you can only connect them looking backwards,’ wijze woorden van Steve Jobs tijdens een speech in 2005, voor de graduates van Stanford. 

En nu wij beiden ook afgestudeerd zijn, kunnen wij dit ook zeggen over onze studiejaren, onze tussenjaren en onze mbo-studie. Elk onderdeel dat we gekozen hebben blijkt achteraf met elkaar te maken te hebben. We hebben er ook mensen ontmoet die we anders niet hadden leren kennen, en die nu goede vrienden van ons zijn. Dus voor ons was de grootste les tijdens onze studie: doe wat je leuk vindt, neem wel weloverwogen keuzes, maar je mag ook iets doen omdat je het echt leuk vindt. Alles komt dan in de toekomst ooit wel samen. Maar voor nu: geniet van je studie en het vervolg!