Afstuderen zonder kaders: mijn ervaringen met een vrije opdracht

Afstuderen: iets dat als eerstejaars Creative Business-student nog zo ver weg lijkt. Maar voor je het weet ben je zoekende naar een toffe en passende afstudeeropdracht. De meeste studenten gaan voor de reguliere weg: er wordt een bedrijf gezocht met een vraagstuk, en dat vraagstuk gaan ze oplossen met een mediaproduct. Studenten met al veel werkervaring in de creatieve industrie, kunnen afstuderen op portfolio. Maar Lucinda Huijskens koos een andere weg, haar eigen weg. Een weg die flink wat voeten in de aarde had. Ze koos er namelijk voor om zelf haar opdracht te creëren. Lees hier over haar weg naar dat ultieme doel: het diploma. ‘Het voelde alsof het tijd was om de eerste pagina’s van mijn boek te vullen met tekst. Een flinke uitdaging en een grote verantwoordelijkheid, maar waar ik me eindelijk klaar voor voelde.’

Na drieënhalf jaar strijden was het afgelopen semester eindelijk zover. Maandag 13 februari brak voor ruim honderd studenten van CB, inclusief mezelf, de officiële eerste dag van het afstudeertraject aan. Ik kan het me nog als de dag van gister herinneren hoe ik de allereerste keer in de Blackboardomgeving klikte op de link naar de courses het eerste kwartiel van jaar 1. Wetende dat ik over drieënhalf jaar – als ik geen vertraging zou oplopen – op de link ‘afstuderen’ in het allerlaatste vakje mocht klikken. Toen voelde het nog heel ver weg, maar nu kan ik het nog steeds niet beseffen dat het alweer ruim vier jaar geleden is dat ik aan de opleiding Creative Business begon.

Vrije opdracht

Net als de meeste studenten ging ik ervanuit dat ik zou afstuderen bij een bedrijf, passend bij de opleiding en de door mij gekozen specialisatie marketing. Ik had al een paar gesprekken gehad met mijn werkgevers, Indall. Een mediabedrijf voor tech, innovatie & duurzaamheid in Amersfoort. Samen hadden we al een beetje gespard over wat ik eventueel voor het bedrijf zou kunnen betekenen tijdens de afstudeeropdracht. Tot de voorlichtingspresentatie voor het afstuderen.

Officieel zou ik de voorlichting ‘s ochtends hebben, maar toen kon ik niet. Dus sloot ik ‘s middags aan. Aan het einde van de voorlichting was er een vragenronde en kwam er een vraag van iemand die online aansloot. Haar vraag luidde: ‘Mag je een boek schrijven als afstudeeropdracht?’. Als iemand met de ambitie om ooit een boek te schrijven én te publiceren schoot ik overeind. Alsof het zo moest zijn dat ik die vraag moest horen. Ik voelde meteen dat ik ook een boek wilde schrijven als afstudeeropdracht. Ik had een boek kunnen schrijven tijdens de minor Schrijf Je Eigen Klassieker, maar ik had destijds heel bewust voor de minor Audiovisuele Storytelling gekozen. Ik voelde me nog niet ‘klaar’ om een boek te schrijven.

Als ik één tip mag geven voor het schrijven van je plan van aanpak: doe je research!

Het enthousiasme dat ik voelde sinds de vraag tijdens de voorlichting bleef me achtervolgen. Ik voelde me schuldig tegenover mijn werkgevers, hoewel we nog niks hadden afgesproken. Maar iets in mij wilde dat boek schrijven. Het voelde alsof het tijd was om de eerste pagina’s van mijn boek te vullen met tekst. Zonder opdrachtgever, mijn eigen ding te kunnen doen. Een flinke uitdaging en een grote verantwoordelijkheid, maar waar ik me eindelijk klaar voor voelde. Altijd dacht ik namelijk dat als ik voor een baas zou werken en ik precies wist wat ik moest doen, ik het best zou functioneren. Maar ik had me zover ontwikkelt dat ik steeds meer het idee heb dat ik iets van mezelf wil geven aan de samenleving. Op mijn eigen manier. Een boek leek me een mooie kans.  

Aanvraag goedkeuring afstuderen

In december 2022 was het moment eindelijk daar. Onze aanvraag voor het afstuderen (AGA) moest worden ingediend om te kunnen afstuderen en daarvoor mocht ik – hopelijk – voor de allerlaatste keer het wachtwoord ‘’act’’ invullen om toegang te krijgen tot de afstudeeromgeving op Blackboard.

Om de aanvraag te kunnen indienen moet je al weten wie je begeleiders zijn. Als je afstudeert bij een bedrijf krijg je vaak een interne begeleider aangewezen, maar als afstudeerder met een vrije opdracht moet je op zoek naar twee externe begeleiders, waarvan minimaal één een hbo-opleiding heeft afgerond.

Zelf had ik al meteen het idee om een oud-collega van mijn stageadres te vragen, Katja Roemeling. Katja is copywriter bij een marketingbureau, maar ik wilde er ook graag een schrijver of schrijfster bij. Via mijn eerste begeleidster, Olga Hoekstra, kwam ik in contact met schrijfster Rian Sevenhuijsen. En beide vrouwen wilde me helpen als begeleiders van mijn afstudeeropdracht.

Plan van aanpak

Samen met Olga en mijn begeleiders ben ik de hoofdvraag verder gaan uitdiepen voor het plan van aanpak. Daarnaast was het ook essentieel om mijn precieze doelgroep in kaart te brengen, samen met mogelijke stakeholders en risico’s. Het is gebruikelijk dat het plan van aanpak een paar keer heen en weer gaat voor feedback en verbetering, maar ik kan je nu al beloven dat het een zenuwslopend proces is, waarbij je op een gegeven moment door de bomen het bos niet meer kan zien. Competitief en perfectionistisch als ik ben, lukte het ook mij niet om mijn plan van aanpak meteen goedgekeurd te krijgen.

En als ik één tip mag geven voor het schrijven van je plan van aanpak: doe je research! Nadat mijn plan van aanpak was goedgekeurd kwam ik namelijk nog steeds meer nieuwe en nieuwe informatie tegen, waardoor ik alle kanten opschoot met mijn onderzoek en uiteindelijke eindproducten. De docenten zien namelijk liever een goede verdieping, dan een verbreding van je doelgroep en eindproducten. Hou het daarom liever ook klein. Dat maakt het voor jezelf makkelijker en overzichtelijker.

(Tekst gaat verder onder de afbeelding)

De opdracht zelf

Als je dan voor je gevoel eindelijk bezig mag gaan met het ‘’echte’’ afstuderen, hoewel het plan van aanpak daar al een groot onderdeel van is, dan kan ik je alleen maar meegeven dat de tijd vliegt. Voor je het weet is het een week voor de deadline en is het all hands on deck om alle puntjes op de ‘’i’’ te zetten. Zorg daarom dat je op tijd begint met het zoeken van je doelgroep, met het uitzetten van enquêtes, het testen en het maken van je eindproducten. En doe vooral ook het laatste! Het mag ook leuk zijn. Ik herken nog heel erg uit onze afstudeerkring dat iedereen de eerste weken alleen maar bezig was met research. We wisten nog niet wat we wilden maken, dus er was niks te creëren… maar we waren na een korte tijd dat gezoek helemaal zat. Dus trakteer jezelf ook op creatietijd. Juist door rust te pakken, wat leuks of creatiefs te doen, komen de ideeën vanzelf.

Eindpresentatie

En wat ook nog fijn is om te weten, is dat niet alles honderd procent af hoeft te zijn tijdens je eindpresentatie. De docenten vinden het juist leuk dat je met nieuwe informatie komt. Bijvoorbeeld met nieuwe testresultaten. Stel je hebt je eindproducten al getest en maakt op basis daarvan in de laatste weken een nieuwe versie. Dan kun je deze ook nog testen en de uitkomsten presenteren tijdens je eindpresentatie. Better safe than sorry.

Iets doen waar je passie ligt zorgt er voor dat je meer plezier haalt uit je allerlaatste half jaar op CB

Nog één laatste tip

Doe écht (asjeblieft) wat je leuk vindt! Een plek kiezen omdat je dan maar een plek hebt is mooi meegenomen, maar je bent er wel een half jaar mee zoet. En waar ik dacht: ik hoef alleen nog ‘’even’’ af te studeren, vond ik het echt heel pittig. Misschien kwam dat deels omdat het een vrije opdracht was, maar iets doen waar je passie ligt zorgt er gewoon voor dat je meer plezier haalt uit je allerlaatste half jaar op CB.

Ik wens je heel veel succes en vooral plezier tijdens het afstuderen. Mocht je nog vragen hebben, dan kun je me altijd een berichtje sturen.

Hoe staat het met mijn boek?

En mocht je benieuwd zijn naar hoe mijn afstuderen verliep… een boek bleek (helaas) niet het juiste eindproduct te zijn voor mijn hoofdvraag: ‘Hoe ziet de succesformule van Young Adult boeken eruit en hoe kunnen uitgeverijen van YA-boeken elementen van deze succesformule inzetten om nieuwe boeken optimaal te vermarkten’. Ik heb daarom een paar hoofdstukken van een boek geschreven, die ik afgestemd heb op de wensen en voorkeuren van mijn doelgroep. Daarnaast heb ik nog drie andere producten gemaakt voor zowel mijn doelgroep als uitgeverijen van YA-boeken. En hoewel ik ‘helaas’ zeg, heb ik er echt ontzettend veel van geleerd om de koerswijziging te accepteren en mee te gaan met de flow die daarna ontstond, waardoor ik in staat was om nieuwe eindproducten te bedenken en op te leveren.